Kary i nagrody w procesie uczenia szczeniaka

Nauka nowych umiejętności może trwać przez całe życie psa, a jej maksymalny rozwój przypada na pierwsze miesiące życia szczeniaka. W tej fazie maluch ma potencjał do zapamiętania niemal niewyczerpanej ilości informacji (które zostaną wykorzystane do realizacji odpowiednich i zrównoważonych zachowań). Od umiejętności rodziców zależy, czy ten moment w życiu szczeniaka będzie obfitował w przyjemne doświadczenia, które pozwolą mu przyswoić jak najwięcej umiejętności i wiedzy.

Szkoląc szczeniaka

Aby zachęcić szczeniaka do nauki, możemy początkowo stosować nagrody w postaci jedzenia, które będą mu podawane, gdy wykona wymagane przez nas zachowanie. Nagrodę tę można następnie zastąpić poświęceniem uwagi maluchowi. Co rozumiemy przez „poświęcanie uwagi"? Możemy potwierdzić, że to, co robi, jest właściwe, mówiąc mu „dobra robota" lub „super pies", umożliwiając mu dostęp do nagród (na przykład zabawki, którą uwielbia), pieszcząc go lub proponując ulubione zajęcie. Jeśli maluch angażuje się w zachowania, które nam się nie podobają, możemy ograniczyć się do przerwania interakcji i niezwracania uwagi. W ten sposób pomożemy mu lepiej zrozumieć, co może, a czego nie może robić, nawiązując zdrowe interakcje bez stosowania kar.

Uczenie szczeniaka, że zrobił coś złego

Dlaczego kary nie są zalecane? Jak już wcześniej wspomniano, stosowanie kar słownych lub fizycznych (ciągłe besztanie, szarpanie na smyczy, dawanie klapsów) może spowodować brak spójności w naszej komunikacji oraz wzbudzić w szczeniaku niepewność i nieufność wobec nas. Częste podnoszenie głosu nie pomaga szczeniakowi w zrozumieniu powodu naszej irytacji. Z drugiej strony, może sprawić, że szczeniak będzie się bardziej obawiał podejść do nas i wejść z nami w interakcję, nie rozumiejąc przyczyny naszej nagłej zmiany nastroju. Wyobraźmy sobie, jakie zakłopotanie może wywołać u niego nagła reakcja, jeśli nagle zbesztamy go za to, że na nas wskoczył (może dlatego, że jesteśmy ubrani do wyjścia) lub wszedł na kanapę, a akurat chcemy usiąść na tym miejscu, podczas gdy wcześniej sami go zachęcaliśmy!

Na koniec pamiętaj, że nagrody (jedzenie, zabawki) możemy podawać na różne sposoby:

1. APORTOWANIE: aktywność, która polega na podążaniu za przedmiotem. W tym przypadku uwaga szczeniaka będzie całkowicie skierowana na pogoń za obiektem i nie będzie on w stanie się skoncentrować (ze szkodą dla nauki).
2. OCZEKIWANIE: świadomość, że za wykonanie określonej czynności otrzyma nagrodę (np. kiedy pies usiądzie).
3. NIESPODZIANKA: smakołyk lub inny prezent, który pojawia się niespodziewanie.

Ważne jest, aby unikać używania nagród jako przynęty, ponieważ oprócz zwiększenia uwagi na obiekt kosztem koncentracji istnieje ryzyko podważenia zaufania, jakim darzy nas szczenię. Przynęta musi być stosowana ostrożnie i tylko do określonych czynności, najlepiej pod nadzorem specjalisty.